Soms kunnen tradities schaden

De Somalische gemeenschap houdt vast aan diepgewortelde overtuigingen die mannen qua status boven vrouwen staan. Waarbij mannen meer rechten en privileges hebben in de gemeenschap. Deze overtuigingen, stevig verankerd in tradities, zijn van generatie op generatie doorgegeven. Meisjes worden opgevoed met de verwachting veel respect en gehoorzaamheid te tonen aan hun toekomstige echtgenoten. Traditioneel zijn mannen vrijgesteld van taken als koken, schoonmaken, water halen of met hun kinderen spelen. Advies inwinnen bij vrouwen is uit den boze. Deze gebruiken blijven bestaan, zelfs in huwelijken, waar vrouwen automatisch specifieke verantwoordelijkheden toegewezen krijgen. Ongeacht hun persoonlijke situatie – of ze nu last hebben van menstruatieklachten, herstellen van de bevalling of omgaan met ziekte – wordt van een vrouw verwacht dat ze haar plichten vervult.

Dit culturele geloofssysteem heeft aanzienlijke, en schadelijke, gevolgen voor de rechten van vrouwen en meisjes in de gemeenschap. Het leidt tot een zorgwekkende toename van sekse gerelateerd geweld. Bovendien leidt het ertoe dat mannen hun rol als vader verwaarlozen, wat weer bijdraagt aan meer gevallen van verwaarlozing van kinderen. 

 “We hebben onze pijn nooit gedeeld uit angst voor schaamte, zowel voor onze families als voor de gemeenschap”, zegt Halima, moeder van drie kinderen.

Ons Nationaal Ouderschapsprogramma (NPPP) heeft echter een grote impact gehad in Korakora, een klein landelijk gebied in Garissa, Kenia. Vijfenzestig ouders namen deel aan onze training over positief ouderschap. Eén van de belangrijkste doelstellingen van het NPPP is het vergroten van de betrokkenheid van mannen bij het ouderschap en de gezinsverantwoordelijkheden.

In de training wordt benadrukt dat mannen vriendelijkheid en zachtheid kunnen en mogen tonen tegenover hun vrouw en kinderen. Dat het delen van zorgtaken met hun vrouw ten goede komt aan het welzijn van hun gezin. Ze kunnen vaardigheden leren zoals het voeren van dieren, kameel rijden en het lezen van de Koran met hun kinderen of vrouwen.

In het begin zagen we aarzeling bij de mannen, omdat ze het gevoel hadden dat het programma hun culturele en sociale overtuigingen probeerde te veranderen. Of dat het vrouwen de kracht gaf om hen niet te gehoorzamen. Maar tijdens de training was ook een sjeik van een van de gemeenschappen uitgenodigd. Hij vertelde dat de Islam mannen ook leert aardig te zijn voor hun vrouwen en van hun kinderen te houden. Een waardevolle uitspraak voor de deelnemende mannen.

De vrouwen en meisjes waren ontzettend blij dat ze voor het eerst bij hun echtgenoten of vaders konden zitten en belangrijke kwesties konden bespreken, waaronder de noodzaak dat vrouwen gehoord en niet verwaarloosd mogen worden.

Dat het Nationale Ouderschapsprogramma een enorme impact had op het verbeteren van gezinslevens blijkt wel uit de reacties van de deelnemende ouders. Er is veel minder sekse gerelateerd geweld. Moeders waardeerden ook dat mannen nu meer openstonden voor gezinsbesprekingen, hen betrokken wanneer er beslissingen genomen moesten worden en zelfs hielpen met huishoudelijke taken, vooral het halen van water tijdens droogtes. 

“Mannen begrijpen nu dat wij net zo goed rechten hebben als zij. Ze respecteren ons, en we schamen ons niet langer om onze pijn en gevoelens te delen”, zegt Dowla Abdi 

ICS SP gaat dit programma nu uitbreiden naar andere sub-provincies in Garissa County en daarbuiten, om gemeenschappen te informeren over de negatieve impact van gendernormen en de effecten van schadelijke culturele overtuigingen.